AMA در آزمایش نشانگر میزان آنتی بادی علیه میتوکندری در خون است و ممکن است با نام AMA-M2 نیز نشان داده شود. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که توسط سلول های ایمنی بدن ما تولید میشوند و علیه عوامل بیماری زا عمل میکنند و باعث از بین رفتن عوامل بیماری زا به طرق مخلف میشوند. گاهی سیستم ایمنی به دلایلی به جای حمله به عوامل بیگانه و بیماری زا به عوامل خودی حمله میکند و موجب ایجاد بیماری های خود ایمنی میشود. میتوکندری ها یکی از عوامل درون سلولی هستند که با فرایند تنفس سلولی انرژی تولید میکنند. حال گاهی توسط سلول های ایمنی آنتی بادی هایی علیه میتوکندری ها تولید میشود و موجب ایجاد بیماری میشود. برای تشخیص این بیماری خود ایمنی، این آنتی بادی ها در خون ردگیری میشوند و در آزمایش خون با عنوان AMA یا Anti Mitochondrial antibody نمایش داده میشوند.
چرا AMA در آزمایش درخواست میشود؟
اغلب AMA در آزمایش برای تشخیص بیماری خود ایمنی PBC یا کلانژیت صفراوی اولیه (سیروز صفراوی اولیه) درخواست داده میشود. در این بیماری سلول های ایمنی با ترشح آنتی بادی ها علیه میتوکندری های سلول های مجاری کوچک صفراوی موجب ایجاد مشکلات کبدی میشوند که در نهایت حتی ممکن است به سرطان کبد منتهی شود. علائم PBC به طور عمده عبارتند از :
- زردی
- خستگی بدون علت
- خارش
- ورم دست و پا
- خشکی دهان و چشم ها
- از دست دادن وزن
- درد در سمت راست و بالای شکم
حدود ۹۵-۹۸ درصد از افراد مبتلا به PBC دارای AMA مثبت در آزمایش خون خود هستند. AMA به آنتی ژن های پروتئینی موجود در کمپلکس‌های مولتی آنزیمدر پوشش داخلی میتوکندری متصل می شود. این کمپلکس‌های مولتی آنزیم واکنش های شیمیایی کلیدی لازم برای زندگی را ایجاد می کنند. از این کمپلکس‌ها به عنوان مولتی آنزیم یاد می شود زیرا از واحدهای آنزیمی متعددی تشکیل شده اند. AMA بطور خاص در برابر مولفه ای از این مولتی آنزیم‌ها به نام E2 واکنش نشان می دهد.
مثبت شدن AMA در آزمایش به تنهایی سندی بر تایید تشخیص نیست، همچنین منفی شدن آن اگرچه ذهن را از PBC کمی دورتر میکند اما همانطور که گفتیم در درصدی از افراد مبتلا این آزمایش مثبت نمیشود. در کنار AMA در آزمایش ممکن است ANA هم درخواست شود که آنتی بادی های ضد هسته ای هستند و در درصدی از افراد مبتلا به PBC مثبت میشود. همچنین علاوه بر ANA یکسری تست دیگر نیز معمولا همراه با AMA در آزمایش درخواست میشوند که به تایید تشخیص کمک میکنند. این تست ها عبارتند از: آلبومین، بیلی روبین، پروتئین C واکنشگر،ASMA, ALT, ALP, ANA, ANCA, CRP, GGT و PT.
لازم به ذکر است که میزان AMA در آزمایش خون ممکن است در طی بیماری های خود ایمنی دیگری نیز افزایش پیدا کند.
تفسیر نتیجه آزمایش
AMA در آزمایش خون اختصاصی برای تشخیص PBC نیست، اما با توجه به علائم بیمار و نتایج سایر آزمایش ها به تشخیص بیماری کمک می کند. میزان افزایش AMA به شدت بیماری ارتباط ندارد. یعنی برای ما صرفا مثبت شدن این تست مهم است و نه اینکه AMA به چه اندازه افزایش یافته است. ممکن است در یک نفر میزان AMA پنج برابر یک شخص دیگر باشد اما بیماری او شدتی برابر با آن شخص داشته باشد. برای تشخیص نهایی بیماری، باید نمونه برداری و بررسی پاتولوژی از بافت کبد به عمل آید. همچنین سی تی اسکن می تواند انسداد مجاری صفراوی را نشان دهد.
سطح نرمال یا طبیعی AMA در خون در واقع میزان غیر قابل ردگیری یا منفی آن است. AMA مثبت یعنی میزان آنتی بادی های علیه میتوکندری قابل ردگیری در خون وجود دارد. میزان AMA در یکسری بیماری های دیگر نیز افزایش می یابد از جمله:
- هپاتیت خود ایمنی
- لوپوس
- آرتریت روماتوئید
- GVHD
همانطور که پیشتر گفتیم صرفا این تست به تنهایی نمیتواند تشخیص یک بیماری را قطعی کند بلکه پزشک باید با توجه به علائم، سایر آزمایش های همراه درخواست شده، نتایج تصویر برداری MRI و CT Scan و همچنین حتی نمونه برداری پاتولوژی نسبت به مبتلا بودن شخص، تشخیص را تایید کند و درمان را بر طبق پروتکل بیماری مربوط آغاز نماید. بنابراین صرفا مثبت بودن این مورد به تنهایی برای تشخیص هیچ بیماری اختصاصی نمیباشد.
اگر به تازگی هر آزمایشی انجام داده اید، میتوانید آزمایش خود را برای ما ارسال کنید تا در کمترین زمان ممکن نتیجه و تشخیص های احتمالی آزمایشتان را برای شما ارسال کنیم. برای اینکار روی دکمه زیر کلیک کنید:
سامانه تفسیر آزمایش سلامتانهمنبع مکمل: Medicinenet
