آدنوکارسینوم معده – شایع ترین سرطان معده که بسیار کشنده است

آدنوکارسینوم معده شایع ترین سرطان های معده هستند. پیشتر در مطلب سرطان معده دیدیم که با توجه به بافت شناسی متنوع معده، چندین نوع سرطان ممکن است بافت معده را درگیر کنند که آدنوکارسینوم معده یکی از این انواع سرطان ها ست. در این مطلب به طور تخصصی به این سرطان میپردازیم و راه های درمانی آن را میخوانیم. با ما همراه باشید.

آدنوکارسینوم معده چرا ایجاد میشود؟

به طور کلی سه علت عمده برای ابتلا به آدنوکارسینوم معده وجود دارد که عبارتند از نیتریت ها، باکتری ها و عوامل ژنتیکی. البته علاوه بر این سه عامل عوامل محیطی دیگری نیز مانند نوع تغذیه و… درگیر هستند.

۱. نیتریت ها: به نظر می رسد مصرف درازمدت غلظت های بالای نیترات ها در غـذاهـای خشک شـده، دودی یا نمک سود شده، خطر ابتلا به سرطان معده و خصوصا آدنو کارسینوم معده را افزایش می دهد. تصور میشود نیترات ها به وسیله باکتری ها به نیتریت های سرطان زا مبدل میشوند. چنین باکتری هایی می توانند از خارج همراه با مصرف غذاهای در حال فساد به بدن وارد شوند؛ اینگونه موادغذایی در سراسر جهان به وسیله طبقات پایین اجـتماعی ـ اقتصادی بـه وفـور مـصرف می شوند.

۲. باکتری ها: باکتری هایی نظیر هلیکوباکتر پیلوری می توانند با ایجاد گاستریت آتروفیک التهابی مزمن، از بین بردن اسیدیته و تکثیر در معده، در این روند سهیم باشند. اگـرچـه تـصور میشود خطر ایجاد سرطان معده در افراد مبتلا بـه عـفونت هلیکوباکتر پیلوری شش برابر بالاتر باشد، اما ممکن است ناشی از تفاوت در ترشح موکوسی باشد که میزان مصونیت مخاط را در برابر سرطانزاها تغییر می دهد. (بیشتر بخوانید: گاستریت مزمن)

۳. ژنتیک: یک جهش رده زایا در ژن E ـ کـادهرین ( CDHI )، که به شکل اتوزوم غالب به ارث می رسد و یک پروتئین چسبندگی سلولی را کدگذاری میکند، با بروز بالای سرطان مخفی معده در حاملین جوان و بدون علامت این جهش، مرتبط دانسته شده است.

بررسی آسیب شناسی در آدنوکارسینوم معده

همانطور که اشاره شد آدنوکارسینوم های معده شایع ترین نوع سرطان معده هستند آدنوکارسینوم های معده را می توان به دو گروه زیر تقسیم کرد:

1. نوع منتشر که در آن پیوستگی سلول ها به یکدیگر وجود ندارد و لذا تک تک سلول ها با ارتشاح به جدار معده باعث افزایش ضخامت آن می شوند، بدون اینکه یک توده متمایز را تشکیل دهند.
2. نوع روده ای که مشخصه آن سلول های نئوپلاستیک به هم پیوسته است که ساختارهای توبولی شبه غده را تشکیل میدهند.

۱. کارسینوم های منتشر اغـلب در افراد جوانتر تشکیل می شوند، در کل معده (از جمله در کاردیا) به وجود می آیند، قابلیت اتساع معده را کاهش می دهند (نمای «بطری چرمی» یا linitis plastica )، و پیش آگهی بدتری دارند. سرطان های نـوع منتشر دچار نقص پیوندگاه های بین سلولی به علت از دست دادن بیان E – کادهرین هستند.

۲. ضایعات نوع روده ای در اغلب موارد زخمی بـوده، عمدتاً در آنتروم و انحنای کوچک معده ایجاد شده و غالباً پیش از تشکیل آنها یک فرآیند پیش سرطانی طولانی مدت وجـود دارد که غالباً با عفونت هلیکوباکتر پیلوری آغاز میشود. در حالی که میزان بروز کارسینوم های منتشر در اکثر جـوامـع مشابه است، نوع روده ای در مناطق جغرافیایی پرخطر شایعتر میباشد و احتمال بروز آن در مناطقی که شیوع سرطان معده رو به کاهش است، کمتر میباشد. لذا به نظر میرسد عوامل سبب شناختی متفاوتی در این دو نوع دخیل باشند.

با توجه به اطلاعاتی که در ایالات متحده بدست آمده، سرطان های معده در حدود ۳۰٪ مـوارد در بخش دیستال معده، در حدود ۲۰٪ موارد در بخش میانی معده و در حدود ۴۰٪ موارد در یک سوم پروگزیمال معده تشکیل می شوند. ٪۱۰ باقیمانده کل معده را درگیر میکند.

درمان آدنوکارسینوم معده

خارج کردن کل تومور (به کمک جراحی) همراه با گرههای لنفی مجاور، تنها شانس بیمار برای درمان آدنوکارسینوم معده است. با این حال، این روش در کمتر از یک سوم بیماران قابل اجرا است.

• در بیماران دچار کارسینوم های دیستال، خارج کردن بخشی از معده (گاسترکتومی ساب توتال) درمان انتخابی خواهـد بـود،
• افـراد مبتلا بـه تـومورهای پروگزیمال تر به گاسترکتومی های کامل (یا تقریباً کامل) نیاز دارند.
• به نظر می رسد خارج کردن گسترده گره های لنفی در این بیماران، خطر بروز عوارض را افزایش میدهد، بدون اینکه تأثیری معنی دار بر طول عمر آنها داشته باشد.

آدنوکارسینوم معده یک تـومور نسبتاً مـقاوم بـه پرتودرمانی است و مهار کافی تومور اولیه به دوزهایی از پرتو خارجی نیاز دارد که فراتر از تحمل ساختارهای اطراف نظیر مخاط روده و طناب نخاعی میباشد. در نتیجه، نقش اصـلی پرتودرمانی در بیماران، تسکین درد بوده است. پرتودرمانی به تنهایی پس از خارج کردن تـوده تـومور، تأثیری بر طـول عـمـر بیمار ندارد.

در مـورد تـومورهای غیرقابل برداشت به کمک جراحی و محدود به اپیگاستر، طول عمر بیمارانی که cGy ۳۵۰۰ – ۴۰۰۰ دریافت کردند، بیش از بیماران مشابهی که تحت پرتودرمانی قرار نگرفتند، نبوده است؛ با این حال، تجویز ۵ ـ فلوئورواوراسیل ( FU – 5 ) و لوکوورین همراه با پرتودرمانی، اندکی طول عـمـر بیماران را افزایش داد (میزان بقای ۳ ساله ۵۰٪ در بـرابـر ۴۱٪ بـرای پرتودرمانی به تنهایی). در این مـوارد، FU – 5 بـه عنوان یک ماده افزایش دهنده حساسیت نسبت به پرتو عمل میکند.

شیمی درمانی

تجویز چند داروی سیتوتوکسیک در بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته معده و خصوصا آدنوکارسینوم معده، با پاسخ های نسبی در ۳۰ تا ۵۰ درصد از بیماران همراه بوده و در بیمارانی کـه بـه ایـن داروها پاسخ داده انـد، فـوائـدى حـاصل شده است. ایـن رژیم های دارویی عموماً مشتمل انـد بـر سیس پلاتین به همراه اپی روبیسین یا docetaxel و انفوزیون FU – 5 ، یا کاپه سیتابین به همراه ایرینوتکان.

علیرغم ایـن پـاسخ های قابل توجه، پسرفت کامل تومور نادر بوده، پاسخ های نسبی گذرا هستند و تأثیر کلی درمان چند دارویی بر میزان بقای بیماران محدود بوده است؛ میانه زمان بقا برای بیمارانی که به این روش درمان می شوند، هنوز هم در رقم کمتر از ۱۲ مـاه بـاقی مـانده است. در ایـنجـا نـیـز هـمانند آدنوکارسینوم های نشأت گرفته از مـری، بـه نظر می رسد افزودن بواسیزوماب (آوستین) به رژیم های شیمی درمانی در هنگام درمان سرطان معده، فـوایـد محدودی داشته باشد. به هر حال، نتایج مقدماتی به دست آمده از به کارگیری نوعی ترکیب ضـد رگ زایی دیگر به نام رامـوسيروماب (سیرانزا). در درمان آدنوکارسینوم معده، نویدبخش بـوده انـد. استفاده از شیمی درمانی به تنهایی (به عنوان درمان کمکی) پس از خارج کردن کامل تومور، افزایش ناچیزی در میزان بقای بیماران ایجاد کرده است. با این حال، شیمی درمانی چنددارویی قبل و پس از جراحی (درمـان حـوالی زمـان جراحی) و همچنین شیمی درمانی و پرتودرمانی پس از جراحی، میزان عـود را کاهش و بقای بیماران را افـزایش داده است.

پیش آگهی

پیش آگهی متعاقب خارج کردن کامل تومور آدنوکارسینوم معده، به میزان نفوذ تـومور بـه دیـواره معده بستگی دارد و با درگیری گره های لنـفی منطقه ای و تهاجم عروقی رابطه معکوس دارد؛ چنین مشخصاتی در اکثر بیماران یافت میشود. در نتیجه:

• در ۲۵ تا ۳۰ درصد مواردی که امکان خارج کردن کامل تومور در آنها وجود دارد،
• میزان بقای ۵ ساله در مـورد تومورهای دیستال در حدود ۲۰٪
• بقای ۵ ساله در مورد تومورهای پروگزیمال کمتر از ۱۰٪ است و حداقل در ۸ سال نخست پس از جراحی، احتمال عـود وجـود دارد.

با این حال، در غیاب آسیت یا متاستازهای وسیع کبدی یـا صـفاقی، حتی در بیمارانی که تصور می شود به کمک جراحی علاج نمی شوند، باید تلاش برای خارج کردن ضایعه اولیه به کمک جراحی صورت گیرد، زیرا کم کردن حجم تومور بهترین روش برای درمان تسکین بخش بوده و ممکن است احتمال پاسخ بیمار به درمان های بعدی را افزایش دهد.