ALT در آزمایش خون چرا اندازه گیری میشود؟ سطوح بالای آن به چه معناست؟

ALT در آزمایش خون نمایانگر سطح آلانین ترنس آمیناز است که با نام SGPT نیز نمایش داده میشود. این آنزیم توسط کبد تولید میشود و در کبد نیز ذخیره می‌شود و زمانی که سلول های کبد آسیب ببینند سطح این آنزیم در خون افزایش می یابد.

ALT در آزمایش خون چرا درخواست میشود؟

به طور معمول هنگام بررسی های عمومی و یا اختصاصی ممکن است پزشک شما یکسری آزمایش درخواست کند که ALT و AST معمولا جزئی از آن ها هستند. در واقع ALT نسبت به AST برای کبد اختصاصی تر است اما گاهی مقایسه سطح این دو آنزیم در آزمایش خون میتواند به تایید تشخیص کمک کند.

بعضی از علائمی که ممکن است بخاطر آن ها برای شما SGPT یا همان ALT در آزمایش خون درخواست شود عبارتند از:

• خستگی
• زردی
• ضعف
• کاهش اشتها
• تغییر رنگ مدفوع و ادرار
• خارش
• تهوع
• و…

این علائم به طور کلی می‌توانند گویای وجود آسیب در کبد شما باشند و با آسیب دیدن سلول های کبدی شما که این آنزیم را ذخیره کرده اند، این آنزیم به درون خون شما ریخته است و سطح SGPT می‌تواند تا چند برابر حد نرمال شود.

بیماری های عمده ای که موجب آسیب کبد میشوند عبارتند از:

• مواجهه با ویروس هپاتیت
• سنگ و یا التهاب کیسه صفرا
• مسمومیت با الکل (متانول یا اتانول)
• مصرف داروهای آسیب زننده به کبد مانند استامینوفن در دوز های بالا
• مسمومیت های دارویی با دارو هایی که متابولیسم کبدی دارند
• سابقه خانوادگی بیماری های کبدی
• تومور های کبدی
• و…

ALT در آزمایش خون یا همان آلانین ترانس آمیناز آنزیمی است که در بافت کبد، کلیه و به مقدار کم تری در عضله‌ی قلب و عضلات دیگر بدن وجود دارد. تخریب سلول‌های کبد که هپاتوسلول نام دارند، موجب رها شدن آنزیم ALT در خون می شود. البته این آنزیم مختص به کبد نبوده و در سایر بیماری‌ها نیز ممکن است افزایش یابد. آسیب بافت کبد به دلایل مختلفی از جمله: هپاتیت ویروسی، مصرف داروها و سموم، سیروز کبدی اعتیاد به الكل، بیماری ویلسون، هموکروماتوز ارثی، سرطان کبد و انسداد مجاری صفراوی موجب افزایش سطح ALT میشود. در هپاتیت مزمن، میزان افزایش ALT در آزمایش خون کمتر است.

در مواردی مانند ورزش های سنگین به دلیل آسیب عضلانی نیز ممکن است SGPT یا همان ALT در آزمایش خون افزایش پیدا کند. در این موارد ممکن است بررسی سطح ALP در آزمایش خون به تشخیص کمک کننده باشد.

شرایط و نحوه انجام آزمایش

این آزمایش از طریق تجزیه و تحلیل نمونه خون سیاهرگی انجام می‌شود. برای این منظور به اندازه کافی در حد چند میلی لیتر خون از ورید های شما گرفته می‌شود و توسط فرایند هایی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در هنگام گرفتن نمونه برای آزمایش ALT نیاز به رعایت شرایط خاصی نیست.

تفسیر نتیجه مقادیر ALT در آزمایش خون

اندازه طبیعی ALT در آزمایش خون معمولا بین ۷-۵۵ واحد در لیتر است. این میزان به طور طبیعی به دلیل حجم عضلانی بیشتر، در مردان بیشتر است. همانطور که گفتیم این آزمایش معمولا جزئی از مجموعه آزمایش های بررسی کبد و بررسی عمومی بدن است و معمولا به تنهایی انجام نمی‌شود. مقادیر بالا و یا غیر نرمال SGPT در آزمایش خون در مقایسه با مقادیر مختلف فاکتور های دیگر مانند سطح آلبومین در آزمایش خون یا AST تفسیر می‌شود.

به طور کلی شرایط عمده ای که باعث میشود مقادیر ALT در آزمایش خون نسبتا افزایش پیدا کند عبارتند از:

• مصرف مداوم الکل
• سیروز کبدی
• مونونوکلئوز
• بعضی از دارو ها

همچنین شرایطی که باعث میشوند میزان ALT در آزمایش خون به اندازه متوسط افزایش پیدا کند نیز عبارتند از:

• بیماری های مزمن کبدی
• سیروز در مراحل تخریبی
• مصرف بیشتر الکل
• انسداد مجاری صفراوی
• نارسایی قلبی
• آسیب کلیه
• آسیب های عضلانی
• آسیب گلبول های قرمز خون مانند اتفاقی که در مالاریا و هموکروماتوز می افتد.
• مصرف مقادیر زیاد ویتامین A (ویتامین های محلول در چربی یعنی D,E,K و A چون فرایند دفعشان محدودیت دارد، در صورت مصرف بیش از اندازه مشکلات زیادی را می‌توانند ایجاد کنند)

در موارد زیر افزایش ALT در آزمایش خون بیش از چند برابر نرمال است و در واقع افزایش شدید این آنزیم نامید میشود :

• هپاتیت ویروسی حاد
• اوردوز با بعضی از دارو های آسیب زننده به کبد مانند کسی که با استامینوفن خودکشی میکند
• سرطان کبد
• سپسیس

همانطور که دیدید در شرایط گوناگونی سطح ALT در آزمایش خون به اندازه های متفاوتی افزایش می یابد و حتی در شرایط دیگری نیز ممکن است این افزایش را داشته باشیم که در این مطلب ذکر نشده آمد. بنابراین تشخیص نهایی بوسیله کنار هم قرار دادن نتیجه سایر تست ها و علائم بالینی در کنار سطح ALT در آزمایش خون است.

سطح این آنزیم ر اثر حمله قلبی و آسیب عضلانی نیز همانطور که گفتیم افزایش می یابد؛ اما افزایش آن کمتر از افزایش سطح آنزیم AST در آزمایش خون است. البته در بیشتر موارد، میزان افزایش آنزیم ALT در آزمایش خون نسبت به افزایش سطح این آنزیم بیش تر بوده و در نتیجه نسبت AST/ALT غالبأ کاهش می‌یابد. اما در شرایطی مانند هپاتیت الكلی، سیروز کبدی و آسیب عضلانی نسبت AST/ALT افزایش مییابد. ALT ویژگی بیش تری نسبت به AST برای بافت کبد دارد و در بیماریهای غیر کبدی کم تر تحت تأثیر قرار می‌گیرد. همچنین در نهایت در طی دوره ی درمان بیماری‌های کبد، مقدار این آنزیم در آزمایش خون می تواند میزان اثربخشی درمان را نشان دهد و در اصطلاح در فالو آپ بیمار به کار میرود.

منبع مکمل : webmed