نوروپاتی دیابتی چیست؟
نوروپاتی دیابتی درواقع آسیب های عصبی است که در دیابت رخ میدهد. مانند سایر عوارض دیبابت شیرین پیشرفت نوروپاتی دیابتی با مدت زمان ابتلا به دیابت و کنترل قند خون در ارتباط مستقیم است. افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی اغلب با علامت بی حسی و سر شدن پاها مراجعه میکنند.
ریسک فاکتورهای دیگر برای پیشرفت این بیماری شامل شاخص توده بدنی بالا (BMI) و استعمال سیگار است.
CVD، تری گلیسیرید بالا و فشار خون بالا نیز همچنین با نوروپاتی محیطی دیابتی همراه هستند. (به طور مثال اگر کسی پایش گزگز یا مور مور کرد، باید بررسی کاردیوواسکولار نیز از او به عمل آورده شود)
در نوروپاتی دیابتی اعصاب ریز بیمار که در دیستال اندام تحتانی قرار دارند به علت اختلال در خونرسانی آسیب میبینند و معمولا در اندام تحتانی اتفاق می افتد.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به نوروپاتی دیابتی اند؟
در افراد مبتلا به دیابت با افزایش مدت زمان ابتلا به دیابت احتمال بروز این بیماری نیز بیشتر میشود. مدیریت دیابت بخش مهمی از پیشگیری از مشکلات سلامتی مانند نوروپاتی دیابتی است.
افراد مبتلا به دیابت اگر از موارد زیر را داشته باشند احتمال بروز نوروپاتی در آن ها افزایش می یابد:
- اضافه وزن
- فشار خون بالا
- کلسترول بالایی
- بیماری پیشرفته کلیه
- نوشیدنی های الکلی
- مصرف دخانیات و سیگار
تحقیقات همچنین نشان می دهد که برخی ژن ها ممکن است افراد را به احتمال زیاد به نوروپاتی دیابتی مبتلا کند.
انواع نوروپاتی دیابتی
الف) پلی نوروپاتی قرینه دیستال یا DSPN
شایع ترین شکل نوروپاتی دیابتی است و اغلب با کاهش حس دیستال و درد همراه است.
علائم ممکن است شامل بی حسی (numbness)، سوزن سوزن شدن یا گزگز (tingling)، تیز شدن یا سوزش باشد که از پا شروع می شود و به صورت مجاور گسترش می یابد.
هیپرستزی (افزایش حساسیت بدن در یک نقطه) ، پارستزی(خواب رفتگی یا سر شدن یا گزگز) و دیستزی نیز ممکن است رخ دهد.
درد معمولاً اندام تحتانی را درگیر می کند ، معمولاً در حالت استراحت وجود دارد و در شب بدتر می شود. هم شکل حاد (کمتر از ۱۲ماه ماندگاری) و هم شکل مزمن نوروپاتی دیابتی دردناک ممکن است رخ دهد.
ب) نوروپاتی اتونوم
وقتی سیستم اتونوم درگیر میشود، یکدفعه بیمار دچار هایپوگلایسمی و کاهش ضربان قلب هنگام دویدن شده و غش می کند. هنگام استرس ضربان قلب بالا نمیرود و دچار مرگ ناگهانی میشود. بیمارانی که شب میخوابند و صبح بیدار نمیشوند احتمالا اختلال اتونوم دارند.
ج) مونونوروپاتی، رادیکولوپاتی و پلی رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی یا پلی رادیکولوپاتی دیابتی نیز به صورت گسترش درد در مسیر یک یا چند ریشه ی عصبی است و ممکن است همراه با ضعف حرکتی همراه باشد.
درگیری یک عصب منفرد را مونو نوروپاتی میگویند که ممکن است عصب درگیر مغزی یا محیطی باشد که درگیری عصب ۳ مغزی شایع ترین مونو نوروپاتی بوده و با دوبینی ظاهر میشود.
ممکن است حتی اعصاب بزرگ پا مثل سیاتیک هم درگیر شوند ودرد های رادیکالی و شدید مانند دردی که در دیسک کمر ایحاد میشود نیز ایجاد کنند.
رادیکولوپاتی در اندام تحتانی باعث ایجاد درد های شدید میشود که میتواند ناشی از نوروپاتی دیابتی باشد.
سندرم تونل کارپال نیز ممکن است ایجاد شود و به عصب مدین دست آسیب وارد شود که در این اختلال دست فرد دچار پاراستزی میشود.
پیشگیری و کنترل نوروپاتی دیابتی
- کنترل ABC
- به بیمار توصیه میشود همیشه پا را بپوشاند
- فرد مبتلا بهتر است با دمپایی در خانه راه بروده و شب پا ها را معاینه و شست و شو کند و اگر زخم مشاهده شد به پزشک مراجعه کند
- فرد بهتر است جاهای خطر ناک نرود
- کفش مناسب بپوشد
- از چرب کننده ها استفاده کند تا پا خشک نشود
- همچنین برای اطلاعات بیشتر میتوانید مطلب کنترل و درمان دیابت را ببنید.
معاینه فیزیکی نوروپاتی دیابتی
- معاینه ی پای بیمار با کمک مونو فیلامان که فشار وارده بر اندام تحتانی را میسنجد انجام میدهند. یعنی یک چیزی مثل سیم قابل ارتعاش را روی انگشتان اندام تحتانی باید فشار داد، بیمار باید حس فشار را احساس کند این حس فشار به اندازه ۱۰gمونوفیلامان است و اگر کمتر از ۱۰باشد، شخص نوروپاتی خواهد داشت.
- چک کردن حس های پوزیشن
- آتروفی عضلانی و فوت دراپ (افتادگی پا)
- از دست دادن رفلکس های تاندون عمیق مچ پا
درصورتی که سوالی دارید میتوانید سوال خود را در قسمت نظرات اعلام کنید.
