دیفتری چیست؟
دیفتری یک عفونت جدی باکتریایی است که بر روی غشاهای مخاطی گلو و بینی تأثیر می گذارد. دیفتری به راحتی از یک شخص به شخص دیگر سرایت می کند، اما با استفاده از واکسن ها میتوان از آن پیشگیری کرد.
دیفتری درمان دارویی دارد و در صورت تشخیص و درمان صحیح به سادگی درمان میشود. اما در مراحل پیشرفته ، دیفتری می تواند به قلب ، کلیه ها و سیستم عصبی آسیب برساند. حتی با وجود درمان دیفتری، خصوصاً در کودکان می تواند کشنده باشد.
چه چیزی بیماری دیفتری را در انسان ایجاد میکند؟
نوعی باکتری به نام Corynebacterium diphtheriae باعث دیفتری می شود. ویژگی های کورینه باکتریوم دیفتریه و بیماری زایی این باکتری را به طور کامل میتوناید در مطلب اختصاصی این باکتری بخواند. اینجا کلیک کنید.
این بیماری به طور معمول از طریق تماس شخص به فرد یا از طریق تماس با اشیاء باکتری هایی که روی آنها قرار دارند ، مانند یک فنجان استفاده شده گسترش می یابد. همچنین اگر فرد آلوده ای در اطراف شما عطسه کند ممکن است شما نیز مبتلا شوید.
حتی اگر یک فرد آلوده نشانه ای از علائم دیفتری نداشته باشد ، آنها هنوز هم می توانند عفونت باکتریایی را تا شش هفته پس از عفونت اولیه منتقل کنند.
این باکتری معمولاً بینی و گلو را آلوده می کند. با آلوده شدن، باکتری ها مواد خطرناکی به نام سموم آزاد کنند. سموم از طریق جریان خون پخش می شوند و اغلب باعث ایجاد یک پوشش ضخیم و خاکستری در این مناطق از بدن می شوند:
- بینی
- گلو
- زبان
- راه های هوایی
در برخی موارد ، این سموم همچنین می توانند به ارگانهای دیگر از جمله قلب ، مغز و کلیه آسیب برساند. این می تواند منجر به عوارض بالقوه تهدید کننده زندگی شود ، مانند:
- میوکاردیت یا التهاب عضله قلب
- فلج شدن
- نارسایی کلیه
کودکان در ایالات متحده و اروپا به طور مرتب علیه دیفتری واکسینه می شوند ، بنابراین این بیماری در این مناطق نادر است. با این حال ، دیفتری هنوز هم در کشورهای در حال توسعه که در آن نرخ ایمن سازی کم است ، بسیار رایج است. در این کشورها ، کودکان زیر ۵ سال و افراد بالای ۶۰ سال به ویژه در معرض خطر دیفتری هستند.
افراد زیر در معرض خطر ابتلا به دیفتری اند:
- افرادی که واکسن آن ها بروز نیست و از آخرین دوز دریافتی آن ها مدت طولانی میگذرد
- افرادی که به کشوری که در آن واکسیناسیون انجام نمیشود مسافرت میکنند
- افرادی که یک اختلال سیستم ایمنی مانند ایدز دارند
- افرادی که در شرایط غیر بهداشتی یا شلوغ زندگی میکنند
علائم
علائم دیفتری اغلب طی دو تا پنج روز بعد از وقوع عفونت ظاهر می شوند. برخی از افراد اصلا علامت دار نمیشوند ، در حالی که برخی دیگر علائم خفیف مشابه با سرماخوردگی دارند.
بارزترین و شایع ترین علامت دیفتری ، پوششی ضخیم و خاکستری روی گلو و لوزه ها است که در تصویر میبینید. سایر علائم شایع عبارتند از:
- تب
- لرز
- غدد متورم در گردن
- سرفه بلند و پارسا
- گلو درد
- کبودی پوست
- احساس عمومی ناراحتی یا ناخوشی
با پیشرفت بیماری علاوه بر موارد فوق، علائم جدی تری ممکن است ایجاد شوند ازجمله:
- مشکل در تنفس و بلع
- تغییر در بینایی
- لکنت زبان
- علائم شوک مانند: پوست کم رنگ و سرد ، تعریق و ضربان قلب سریع
دیفتری بر اساس محل آناتومیک ورود عفونت و ایجاد غشا به دو نوع تنفسی و پوستی تقسیم میشود.
دیفتری تنفسی
باکتری به صورت موضعی در ناحیه سلولهای اپیتلیال حلق یا سطوح مجاور تکثیر میشود و اگزوتوکسین تولید میکند
بروز بیماری ناگهانی است و همراه با بی حالی ، گلودرد چرکی ، فارنژیت اگزوداتیو و تب با درجه پایین.
ترشحات سطح گلو منجر به تشکیل غشاء کاذب میشوند.
غشای کاذب ترکیبی است از باکتری ها- لنفوسیت ها- پلاسماسل ها- فیبرین وسلولهای مرده که سطح لوزه ها وانتهای زبان وکام را می پوشانند و یکسری از پروتیین های میزبان از بین رفته اند. برداشتن غشاء کاذب سبب خونریزی لایه زیرین می شود. در اثر نکروز غشاء بوی دهان بسیار بد و نا مطبوع است.(مشخصه دیفتری تنفسی)
غدد لنفاوی اکثرا بزرگ و حساس اند. در اشکال شدید تورم غدد لنفاوی و نسوج نرم بصورت تورم شدید گردن که اصطلاحا گردن گاوی
Bull Neckگفته می شود می تواند همراه با انسداد راههای هوایی فوقانی بروز کند. این تورم دردناک و سفت است.
دیفتری پوستی
باکتری در پوست کلونیزه شده و از طریق خراش های پوستی به بافتهای زیرین وارد می شود. در نهایت می تواند به یک زخم مزمن به دلیل نکروزه شدن و بهبود ناپذیر تبدیل گردد.
عوارض
- مشکلات تنفسی. باکتریهای ایجاد کننده دیفتری سم تولید میکنند. این سموم در ناحیه عفونت که معمولاً بینی و گلو است به بافت آسیب می رساند. در آن محل ، عفونت غشایی به رنگ خاکستری ایجاد می کند که از سلول های مرده ، باکتری ها و مواد دیگر تشکیل شده است. این غشاء می تواند مانع تنفس شود.
- آسیب قلب. سم دیفتری ممکن است از طریق جریان خون شما پخش شده و به بافتهای دیگر بدن مانند عضله قلب آسیب برساند و باعث ایجاد عوارضی مانند التهاب عضله قلب (میوکاردیت) شود. آسیب قلبی ناشی از میوکاردیت ممکن است اندک یا شدید باشد. در بدترین حالت ، میوکاردیت می تواند منجر به نارسایی احتقانی قلب و مرگ ناگهانی شود.
- آسیب عصبی. سموم همچنین می تواند باعث آسیب عصبی شود. معمولا اعصاب گلو درگیر میوشند، جایی که هدایت عصبی ضعیف است ممکن است باعث مشکل در بلع شود. اعصاب بازوها و پاها نیز ممکن است ملتهب شوند و باعث ضعف عضلات شوند.
اگر سم دیفتری به اعصابی که به کنترل عضلات مورد استفاده در تنفس کمک می کنند صدمه می زند ، ممکن است این عضلات فلج شوند. در آن مرحله ، برای تنفس ممکن است به کمک مکانیکی نیاز شود.
بیشتر افراد مبتلا به دیفتری از این عوارض جان سالم به در می برند ، اما بهبودی معمولاً کند است. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ، دیفتری ۵ تا ۱۰ درصد زمان کشنده است. نرخ مرگ در کودکان بیشتر است.
دیفتری چگونه درمان میشود؟
اولین قدم درمانی تزریق آنتی توکسین یا پادزهر است. این مورد برای خنثی کردن سموم تولید شده توسط باکتریها استفاده می شود. ممکن است به آنتی توکسین بعضی افراد حساسیت داشته باشند. همچنین پزشک برای کمک به پاکسازی عفونت ، آنتی بیوتیک هایی مانند اریترومایسین یا پنی سیلین تجویز می کند.
در طول درمان ، معمولا بهتر است شخص بیمار در بیمارستان نگه داشته شود تا از انتشار بیماری جلوگیری به عمل آید. همچنین برای محافظت از اطرافیان بیمار ممکن است نیاز به مصرف آنتی بیوتیک باشد.
درصورتی که در مورد دیفتری سوالی دارید در قسمت نظرات میتوانید سوال خود را مطرح کنید.
