تریکوموناس چیست؟
تریکوموناس ها ( Trichomonas ) گروهی دیگر از انگل های تک سلولی اند که در شاخه تاژک داران دسته بندی میشوند. پیشتر اعضای مهم آمیب ها را به طور مفصل در چندین مقاله بررسی کردیم. هم اکنون این گروه را به طور کامل در این مقاله بررسی میکنیم. تریکوموناس ها اگر چه سه گونه اصلی و مهم بیماری زا برای انسان دارند که گونه تریکوموناس واژینالیس از بقیه اهمیت بیشتری دارد.همگی یک سری ویژگی های یکسان دارند که پس از ذکر این مشترکات به بررسی مختصر دو گونه تناکس و هومینیس و بررسی کامل تریکوموناس واژینالیس میپردازیم.
تریکوموناس ها کیست ندارند و از طریق تروف منتقل می شوند، دهان سلولی و پرده مواج دارند. دارای عضوی به نام اگزوستیل هستند که مانند ستون فقرات است.
تقسیم دوتایی طولی دارند و از هر سلول از طول تقسیم شده و به دو سلول تبدیل میشود.
T. تناکس
- تریکوموناس تناکس ( Trichomonas tenax ) کوچکترین تریکوموناس است که در بزاق دهان وجود دارد.
- با تهیه گسترش از بزاق یا خلط می توان ان را گسترش داد.
- تناکس از طریق از طریق بوسه ، ظرف مشترک و آب دهان به افراد دیگر منتقل میشود.
- در افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت می کنند کم تر است.
T.هومینیس
- تریکوموناس هومینیس ( Trichomonas hominis ) تریکوموناس دیگری است که در روده بزرگ است
- تاژک آزاد دارد.
- شیوع در ایران ۱تا ۷ درصد است
- فرضیه ای وجود دارد که میگوید این تریکوموناس هومینیس با تخم نماتود هایی مثل اسکاریس منتقل می شود و از اسید معده می گذرد ، لارو بیرون می آید و این ها هم از تخم بیرون می ایند اگر چه خودشان غشا نازکی دارند و نمی توانند در اسید معده زنده بمانند.
- انتقال از طریق مدفوع و ورود دهانی است و گاهی نیز انتقال مکانیکی مثل پشه و مگس در انتقال این تک سلولی نقش دارند.
- ۵ تاژک در سر دارد و پرده مواج کل بدن را احاطه می کند.
T. واژینالیس
- تریکوموناس واژینالیس ( Trichomonas vaginalis ) بزرگتر از بقیه است و یک انگل در دستگاه تناسلی ادراری است.
- در همه جهان شایع است مخصوصا جاهایی که روابط جنسی در آن بیشتر است.
- خانم ها معموما علامتی ندارند که مخزن هستند.
- آقایان اصلا علامتی ندارند که حامل حساب می شوند.
- در سرویکس رحم ، مجرای ادراری و پروستات هستند.
- پرده مواج تا وسط بدن می اید.
- تریکومونازیس بیماری حاصل از این گونه تریکوموناس
- سن شایع بین ۱۶تا ۳۵است ، به دلیل قعالیت جنسی بیشتر
- راه اصلی انتقال از طریق تروف استو سیکل زندگی مستقیم از طریق تقسیم دوتایی است.
- ۱تا ۴ هفته پس مواجهه شخص طول میکشد تا علائم ظاهر شوند
- برای رشد به ph بین ۵تا ۶نیاز دارد. ph طبیعی واژن بین ۳تا ۴ است . مخاط واژن غنی از گلیکوژن است که توسط لاکتوباسیل تخمیر می شود و واژن اسیدی می شود پس به هر دلیلی لاکتوباسیل کم شود ph قلیایی می شود و زمینه برای رشد تریکوموناس واژینالیس فراهم میشود.
- علاوه بر راه مقاربتی از راه توالت فرهنگی ، لباس زیر مشترک ، اب استخر و وسایل مامایی هم منتقل می شود.
تریکوموناس واژینالیس چه بیماری هایی ایجاد میکند؟
واژینالیس همانطور که گفتیم مهم ترین عضو از گروه تریکوموناس ها به حساب می آید و یک شاخص بهداشتی جنسی محسوب میشود. بیماری که تریکوموناس واژینالیس ایجاد میکند در ۷۰درصد حالات بی علامت است و در صورت حاد بودن است که علامت دارد.
علائم فرم حاد در زنان
- التهاب و عفونت واژن
- خارش و سوزش در هنگام ادرار
- التهاب رحم
- ترشحات سفید واژن
- سندروم توت فرنگی که با خون ریزی نقطه ای در واژن مشخص میشود.
- درد های مقاربتی
علائم فرم حاد در مردان
- اورتریت ( التهاب مجاری ادراری )
- التهاب پروستات
- وزیکولیت
- عقیمی برگشت پذیر
فرم مزمن معمولا علامتی ندارد. اگر این انگل با ویروس عامل کوندیلوما ( هرپس ) همراه باشد شانس سرطان سرویکس بالا می رود. به دلیل ترشح پروژسترون که محیط واژن را قلیایی می کند شیوع در زنان باردار بالا تر است . این انگل باعث پارگی زودرس کیسه آب در زنان باردار می شود.
تریکوموناس واژینالیس یکی از علل نازایی موقت است که با درمان این انگل قابلیت بارداری شخص برمیگردد.
زنان یائسه و دختران نا بالغ مبتلا نمی شوند زیرا phواژن آن ها بسیار غلیایی است
تشخیص
- نمونه برداری از واژن با سواپ یا اسپکولوم
- رنگ آمیزی گیمسا
- سانتروفیوژ کردن ادرار اول وقت و بررسی ادرار
- ماساژ پروستات و بررسی ترشحات پروستات
- در پاپ اسمیر هم به صورت اتفاقی ممکن است دیده شود.
درمان
- درمان همزمان شخص و شریک جنسی او باید صورت گیرد حتی اگر یکی از آن ها علامتی نداشته باشد.
- دوش سرکه دو بار در هفته
- مترونیدازول ، کوتریمازول ، پماد واژینال
پیشگیری
- عدم امیزش های مکرر نامشروع
- عدم استفاده از لباس های زیر مشترک
- بهداشت توالت های فرنگی و استخر و وسایل مامایی
- درمان مردان حامل
بسیار عالی و مفید بود.