کریپتوسپوریدیوم چیست؟
کریپتوسپوریدیوم (cryptosporidium) نیز یکی دیگر از انواع انگل های تک سلولی است که بیماری های گوارشی مثل اسهال در انسان ایجاد میکند. واژه کریپت به معنی مخفی است و علت نام گذاری این انگل به این خاطر است که اسپووروسیست آن مخفی است یا برخی میگویند ندارد.
اووسیست آن کروی و مونواسپوریک تترازوئیک است. یعنی یک اسپوروسیست که درونش ۴اسپوروزوئیک دارد و ۴–۶ میکرون هم اندازه دارد.
دو گونه ی مهم در پزشکی دارد: C. parvum (کریپتوسپوریدیوم پارووم) زئونوز است و از گاو یا گوساله به انسان منتقل میشود و C. hominis (کریپتوسپوریدیوم هومینیس) که مختص انسان است.
کریپتوسپوریدیوم تک میزبانه ی اختیاری است. این یک میزبان میتواند انسان، پرنده ، خزنده و… باشد. انگل داخل سلولی و خارج سیتوپلاسمی است. داخل PV یا پارازیتوفروس واکوئل میشود.
اووسیست های آن دو نوع می باشد :
- دیواره زخیم دارندو %۸۰با مدفوع دفع میشوند
- دیواره نازک دارند و %۲۰در روده پاره می شوند
اره شدن اووسیست در روده ما از آنجایی که ما تنها میزبان آن هستیم اتواینفکشن است. یعنی الودگی از خود.
سیکل زندگی
مهمترین راه آلودگی آب آلوده یا شیر آلوده بخصوص برای کریپتوسپوریدیوم پارووم است. البته از راه تنفس هم ممکن است منتقل شود زیرا اووسیست سبک و رسیده است البته این مدل نادر است. سپس وارد دستگاه گوارش انسان میشود و به پرز های روده حمله میکند. یک واکوئل درون پرز ایجاد میکند. دو نسل شیزوگونی انجام میشود. دو نوع شیزونت تیپ ۱ وشیزونت تیپ ۲ ایجاد میکند.
شیزونت تیپ ۱به شیزونت تیپ ۲ تبدیل میشود و شیزونت تیپ ۲ شیزوگونی انجام نمیدهد ؛ اسپوروگونی انجام میدهند سپس میکروگامت و ماکرو گامت میسازند و به زیگوت تبدیل میشود و در نهایت اووسیست شکیل میشود که با توجه به رسیده یا نرسیده بودن آن و ضخامت دیواره اووسیست رسیده زخیم دفع و رسیده با دیواره نازک در روده پاره میشود.
کریپتوسپوریدیوم در انسان چه بیماری ایجاد میکند؟
- کریپتوسپوریدیوم یک انگل فرصت طلب است اما پیش آگهی خوبی دارد.در افراد نرمال خود محدود شونده است و نیازی به درمان ندارد اما در افراد ایدزی عفونت طولانی مدت می دهد.
- خود آلودگی داخلی و خارجی در ایدزی ها خطرناک است .
- در افراد ایدزی اسهال طولانی مدت و علائم مشابه ژیاردیا میدهد.
- عفونت منتشر کریپتو در افراد ایدزی مشاهده شده است یعنی علاوه بر روده ، کبد و ریه و طحال نیز درگیر شده اند. حتی مواردی مرگ هم در افراد ایدزی مبتلا به کریپتوسپوریدیوم گزارش شده است.
تشخیص
- مشابه ایزوسپورا از روش شیتر و سپس رنگ آمیزی اسیدفست استفاده میتوان کرد.
- اووسیست های کروی در مدفوع دیده میشوند که ۴-۶ میکرون و حاوی ۴ اسپروزوئیت میباشند.
کریپتوسپوریدیوم چگونه درمان میشود ؟
گفتیم که کریپتوسپوریدیوم یک انگل فرصت طلب و خود محدود شونده است یعنی در افراد با سیستم ایمنی سالم به طور خود به خود درمان میشود.
اما در افراد ایدزی یا افرادی که سیستم ایمنیشان سرکوب شده است باید درمان شوند.
خیلی معلومات عالی و مفید تشکر از زحمات تان